Auteur: Monique

Collega Inge en ik waren op het festival Leren van toetsen, georganiseerd door
Platform Leren van toetsen en gehost door De Haagse Hogeschool / The Hague University of Applied Sciences.  Zelden zo’n leuke en inspirerend congres meegemaakt!

Ik denk dat de naam Festival leren van Toetsen echt een hele goede naam is. De sfeer zat er goed in, de drank vloeide rijkelijk (oh nee, toch niet ;-)) én we hebben ook nog eens heel veel geleerd!

Het was een inspirerende dag waarover we afgelopen maandag op kantoor tijdens ons weekoverleg zeker een half uur hebben gesproken.  

Wat neem ik mee van die dag?

• Hoe vertrouwen én lef kunnen leiden tot een veel vrijer curriculum met blije en geïnspireerde studenten én docenten (met dank aan Marjolein Faassen en Arianne Luik-Knoester).
• Dat het heerlijk is om met allerlei contacten van hogescholen te kunnen bijpraten en ideeën uit te kunnen wisselen.
• Dat het kwartetspel dat ontwikkeld is door Erika Rob en Joyce den Heijer en getekend door Phine van Doorne een leuke gespreksstarter kan zijn. Wij hebben er in elk geval bij het uitproberen veel plezier mee gehad.

• Dat de werkvorm Deep Democracy ons nog niet helemaal duidelijk is, maar wel aanzet om te kijken of we deze werkvorm effectief in trainingen voor examencommissies kunnen inzetten. We gaan ermee aan de slag!
• Dat de Keynote van Renske de Kleijn goed aansloot op onze eigen ervaringen in trainingen Effectieve Feedback én een mooie wetenschappelijke onderbouwing is door het onderzoek dat ze doet op dit onderwerp. En een wetenschapper is geen wetenschapper als ze je niet ook laat zien waar de vraagtekens nog zitten. Inspirerend!

Kortom: we hebben echt een topdag gehad! Volgend jaar gaan we met het hele team naar dit congres!

Dank hiervoor, Festival Leren van toetsen- organisatie!

Het was weer een succes, het congres Toetsen & Examineren in het MBO (13 en 14 december in de Jaarbeurs, Utrecht).

Dit jaar verzorgden Jeanne Hup en Gijs Noordergraaf op 13 december een (geheel volgeboekte) Leertrack over Verantwoord Diplomeren. De formule werkte goed. De deelnemers waren betrokken en actief. Het is duidelijk dat het onderwerp leeft in het mbo.

We kijken nu al uit naar de editie van 2023!
Voor een korte sfeerimpressie:

‘Toetsen hebben een slechte naam.’ Met die ongenuanceerde uitspraak begint docent (en onderwijsexpert) Erik Meester een ronkend (en helaas ook rammelend) opiniestuk in De Volkskrant (10/11).

Het stuk is niet erg zorgvuldig geschreven en na lezing weet ik nog steeds niet waar het artikel heen wil. Het punt dat Meester probeert te maken, blijft volstrekt onduidelijk.

Is dit satirisch? Deze oproep om een Rijksinstituut voor Curriculum- en Toetsontwikkeling (RICT) op te richten, kan toch niet serieus zijn?

Meester praat over het bevorderen van autonomie bij docenten en komt dan met een voorstel om alles wat met toetsen en curriculumontwikkeling te maken heeft te centraliseren. Hij gaat daarmee volstrekt voorbij aan de deskundigheid van docenten. Docenten zijn professionals in het geven van onderwijs en de kracht van onderwijs zit juist in die bevlogen docenten die vanuit hun deskundigheid en enthousiasme zeer goed in staat zijn om autonoom en binnen een team, goed na te denken over wat kwaliteit van onderwijs en toetsing is. Rekening houdend met onderwijsdoelen, kwalificatie-eisen van onderwijs en didactiek en toetsing (het Constructive Alignment). In dit artikel suggereert hij dat ze dat niet kunnen en dat je de toetsen en de uitkomsten daardoor niet landelijk zou kunnen vergelijken (?).

Het stuk begint ook met het uitganspunt dat er weerstand is tegen toetsen. In mijn dagelijkse praktijk bij Bureau Lente, werk ik met docenten, curriculumontwerpers en examencommissies op veel verschillende niveaus in met name mbo en hbo, en dit is níet wat ik ervaar. We zien veel ontwikkelingen om de toetsing in al zijn facetten gericht in te zetten. Bijvoorbeeld om leerlingen verder te helpen in hun ontwikkeling, diagnostische informatie te verkrijgen maar ook om het oordeel te kunnen vormen over het niveau en het examineren van de eindtermen/kwalificaties. Meester suggereert ook dat de toetsen nu niet valide, betrouwbaar en vergelijkbaar zouden zijn. Hij oppert dat er voor het mbo doorlopende leerlijnen en toetsmomenten moeten komen, en suggereert daarmee dat scholen nu dus blijkbaar niet zo’n doorlopende toetsing hebben. Zoals gezegd: onze ervaring is anders.

In het betoog wordt verder van alles door elkaar gehaald.

“De huidige toetsen in het onderwijs lijken vooral op algemene intelligentietests…”
Ik moet de eerste docent nog tegenkomen die een toets op deze manier bekijkt. En trouwens hoe doe je dat eigenlijk een algemene intelligentietest ontwikkelen als je wilt bekijken of een leerling een bepaalde vaardigheid beheerst?

Naar mijn mening diskwalificeert Erik Meester met zijn opiniestuk een hele beroepsgroep op alle niveaus. Dat is wat me nog het meeste stoort aan dit stuk. Mijn advies: zie docenten als professionals en zie dat er constructief wordt nagedacht over de functie van toetsing binnen een school of opleiding.

Een van onze nieuwste trainingen is BKE-Direct. Hierbij zijn training en certificering geïntegreerd. Bij BKE-Direct werken we in leerteams waarbij docenten aan hun eigen toetsen werken en al gedurende deze werkzaamheden beoordeeld en gecertificeerd worden.

Afgelopen week sloten we bij Hogeschool KPZ in Zwolle het BKE-Direct traject af met het laatste onderdeel: de kennisdeling binnen de onderwijsinstelling.

Tijdens de kennisdeling delen de deelnemers de toetsen die zij ontwikkeld hebben met andere collega’s die niet in de trainingsgroep zaten; directe collega’s maar ook andere leden van een vakteam en leden van de curriculumcommissie. Daarnaast waren er ook twee studenten uitgenodigd door een deelnemer.

Dit resulteerde in interessante gesprekken over de nieuwe of aangepaste toetsen. Voor mij als trainer is het erg leuk om te zien hoe effectief BKE-Direct is. Deelnemers die aan het begin knelpunten in hun toets analyseren zonder te weten wat ze eraan kunnen doen, en het traject afsluiten met toetsen die helemaal passen bij hun eigen visie op toetsing. En dan ook nog eens verder gaan met het doorontwikkelen. Deze deelnemers zijn volledig toetsbekwaam.

Daarnaast is het natuurlijk ook leuk om in de evaluatie terug te horen dat de deelnemers blij waren met de afstemming van de training op de eigen praktijk. Ook was er tevredenheid over de gevoerde discussies met de trainer, het leerteam en daarbuiten.

Alle deelnemers: gefeliciteerd met jullie BKE certificering!

Terwijl de zomer niet van ophouden weet en de tropische dagen zich aaneenrijgen tot heuse hittegolven, is het toch echt zover gekomen: de zomervakantie is weer voorbij.

Vanuit Bureau Lente hebben we de vakantie afgesloten – of zijn het schooljaar begonnen – met een gezamenlijke hei-tweedaagse. Voor deze retraite – of om in stijl van het thema te blijven – Rückzug, begaven we ons naar het meest industriële gebied van West-Europa: das Ruhrgebiet.

Dat is namelijk heel leuk opgedroogd de laatste jaren.

Duisburg, Essen, Oberhausen en Bochum bieden nu een weelde aan prachtig verstilde roestige staalinstallaties, fabrieken en spooremplacementen. Een groots, meeslepend gebied, van een woeste schoonheid.

En, ook geheel op zijn Duits, inmiddels gründlich en pünktlich voorzien van efficiënte en heel mooie fietspaden en musea. Ein Erlebnis, net wat u zegt.

We hebben daar gepraat, gelachen, gefietst, gegeten (heel lekker) en geborreld. En hebben ons vergaapt aan das ehemaligen Wirtschaftswunder!

Laat de hete herfst dus nu maar komen, wij zijn er klaar voor!
(ofschoon we nog wel steeds op zoek zijn naar een of twee extra adviseur/trainers…)

Nieuwe certificering voor opkomend specialisme in beroepsonderwijs

Het geven van feedback is een veelbesproken onderwerp in het beroepsonderwijs. Want wil je dat studenten ook iets leren van toetsen, dan is goede feedback belangrijk. Het geven van zulke leerbevorderende feedback vereist echter een bepaalde mate van ‘feedbackgeletterdheid’.

Om die reden hebben we nu de training Effectieve Feedback ontwikkeld, afgesloten met een certificering tot Feedback Master. De training is bedoeld voor ervaren en beginnende docenten in het middelbaar en hoger beroepsonderwijs die echt resultaat willen behalen met het geven van feedback.

De certificering tot Feedback Master moest er gewoon komen want ofschoon we al jaren weten dat het geven van goede feedback essentieel is voor het bevorderen van leerprestaties, is het nog steeds een onderbelicht instrument. Studenten vinden dat ze niet de juiste feedback krijgen terwijl docenten het gevoel hebben dat ze veel moeite en tijd steken in het geven van feedback, waar studenten te weinig mee doen.

Om hier verandering in te brengen, is het van belang anders naar feedback te kijken. Succesvolle inzet van feedback vraagt om een heuse feedbackcultuur, met aan de basis daarvan ‘feedbackgeletterdheid’. Hierbij gaan we van feedback als product naar feedback als proces, waarbij studenten actief betrokken zijn bij het zoeken, verwerken en gebruiken van feedback. Hierbij is het essentieel dat het hele team ook dezelfde taal spreekt als het gaat om feedback.

Aandachtspunten hierbij zijn onder meer: het ontwikkelen van feedbackgeletterdheid van docenten en studenten, stimuleren van betrokkenheid van studenten bij het eigen leerproces, de dialoog in het feedbackproces, het implementeren van ‘peer-feedback’ en het inrichten van het feedbackproces voor meerdere studenten/groepen.

We zien dat het verkrijgen van die feedbackgeletterdheid een behoorlijke omslag vraagt in het denken over feedback en de manier waarop dit in het curriculum kan worden ingepast. Daarom denken we ook dat mensen die onze training succesvol hebben doorlopen, daadwerkelijk meerwaarde hebben op dit specialistische terrein. Om deze kwalificatie ook goed zichtbaar te kunnen maken, kunnen we deze mensen desgewenst ook certificeren als Feedback Master. Op deze manier kun je als Feedback Master makkelijker laten zien dat je op dit gebied de juiste kennis en ervaring in huis hebt.

Effectieve Feedback
De training effectieve feedback is voor ervaren en beginnende docenten die feedback als proces willen integreren in onderwijs en toetsing.

Deze training, zoals alle trainingen van Bureau Lente, is maatwerk en wordt vooraf geheel afgestemd op de wensen en het niveau van de deelnemers. Bij het succesvol afronden van de training en bij bewezen feedbackgeletterdheid kan de kandidaat het certificaat Feedback Master ontvangen.

Feedback Masters zijn ‘feedbackgeletterd’ en kunnen:

• Feedback inzetten als een proces, waarbij studenten actief betrokken zijn bij het zoeken, verwerken en gebruiken van feedback.
• Studenten leren verbinding te leggen tussen feedback, hun eigen werk en toekomstig leren.
• Feedback zo inzetten dat het leerstrategieën en prestaties van studenten verbetert.

De training gaat niet over de feedbackboodschap zelf, maar over het feedbackproces. Het geeft inzicht in de rol van feedback binnen het leerproces, en over de rol van zowel de student als van de docent. 

Voor meer informatie: feedbackmaster.nl