We komen op veel mbo-scholen en trainen regelmatig examencommissies – van leergangen tot verdiepende trainingen. Natuurlijk komt Loopbaan en Burgerschap (LOB) ter sprake, maar eerlijk het krijgt tot nu toe krijgt het zelden veel aandacht.
Veel examencommissies worstelen ermee: Wat moet je als commissie eigenlijk vinden van Burgerschap? Hoe borg je de kwaliteit als er geen vast exameninstrument is? En hoe stel je vast of de student heeft voldaan aan de inspanningsverplichting?
Tot nu toe was er vooral sprake van ruimte voor eigen invulling. Maar daar komt verandering in.
Vanaf 2026-2027: Burgerschap als verplicht examenvak
Vanaf het schooljaar 2026-2027 wordt Burgerschap een verplicht onderdeel van het examenprogramma in het mbo. Dat heeft grote gevolgen voor studenten, docenten én examencommissies.
Het vak krijgt vaste leeruitkomsten en moet verplicht geëxamineerd worden. Daarmee krijgt Burgerschap een structurele plek in het curriculum. En dus ook een formele plek in het toezicht en de kwaliteitsborging.och verandert dat binnenkort.
Wat betekent dit concreet?
Voor studenten betekent het: slagen voor Burgerschap is een voorwaarde om het diploma te behalen. Voor docenten geldt dat ze aantoonbaar deskundig moeten zijn in het geven en beoordelen van dit vak.
De inhoud van Burgerschap richt zich bovendien op de basiswaarden van de democratische rechtsstaat, wat vraagt om een doordachte aanpak vanuit de school. En de Inspectie van het Onderwijs zal toezien op de borging van de burgerschapsopdracht.
De impact is dus groot. Want dit vak krijgt dus hiermee een structurele plek in het curriculum.
Wat betekent dit voor de examencommissie?
Waar de rol van de commissie tot nu toe beperkt was, verandert dat met deze wetswijziging aanzienlijk. Burgerschap krijgt een toetsbaar en controleerbaar karakter. En dat betekent dat de examencommissie een actievere rol krijgt bij het bewaken van de kwaliteit. Denk aan:
- Vroegtijdige betrokkenheid bij de inrichting van het vak en de examinering ervanVoor examencommissies betekent dit iets belangrijks: Burgerschap krijgt een toetsbaar en controleerbaar karakter. Daarmee krijg je als commissie ook meer handvatten om de kwaliteit van examinering te borgen.
- Het uitvoeren van steekproeven op het exameninstrument en het afnameproces
- Het bewaken van de deskundigheid van docenten en beoordelaars
Waar het voorheen vaak lastig was om je rol als commissie goed in te vullen bij Burgerschap, komen er nu dus handvatten én verantwoordelijkheden bij. En dat is goed nieuws: het geeft richting én ruimte.
Hoe bereiden wij examencommissies hierop voor?
Bij Bureau Lente nemen we dit onderwerp vanaf nu aan daarom standaard mee in onze Leergangen en Verdiepingstrainingen voor Examencommissies. We zorgen dat examencommissies:
- Snappen wat de veranderingen betekenen
- Weten wat hun rol wordt in het borgen van de kwaliteit
- Praktische handvatten krijgen om hier goed invulling aan te geven
We bieden ruimte om vragen te stellen, dilemma’s te bespreken en samen een koers te bepalen. Zodat examencommissies met vertrouwen hun taak kunnen uitvoeren – ook als het gaat om nieuwe vakken zoals Burgerschap.
Tijd voor een herwaardering
Burgerschap raakt aan wat we belangrijk vinden in het onderwijs: studenten voorbereiden op hun rol in de samenleving. Dat vraagt om zorgvuldige examinering én betrokken examencommissies.
Benieuwd hoe jullie je hier als commissie of team op kunnen voorbereiden? We denken graag met je mee!