Transformeer je Onderwijs met Effectieve Peerfeedback

De afgelopen maanden ben ik helemaal ondergedompeld in mijn afstudeerthesis (master Onderwijswetenschappen aan de OU) en eet, droom en denk ik bijna alleen nog maar aan peerfeedback 😊. Peerfeedback is een zeer waardevol en krachtig leermiddel, mits effectief ingezet. Het is belangrijk om feedback in het algemeen en peerfeedback in het bijzonder veel meer te zien als een proces dan een product. Peerfeedback is een dynamisch proces dat gericht is op het transformeren van het leerproces van studenten (Winstone & Carless, 2020).

Van onschatbare waarde voor de leerprestaties

Effectieve peerfeedback heeft bewezen van onschatbare waarde te zijn voor de leerprestaties van studenten. Het biedt niet alleen een fris perspectief vanuit de medestudenten, maar stimuleert ook een actieve betrokkenheid bij het leerproces. Maar waar docenten nog regelmatig tegenaan lopen: het effectief implementeren van peerfeedback is nog best een uitdaging.

Uitdagingen

Een van de grootste uitdagingen is het feit dat studenten peerfeedback vaak onvoldoende waarderen, ondanks de overduidelijke voordelen. Dit komt vaak doordat peerfeedback nog lang niet altijd effectief ingezet wordt. Daarom heb ik, met als mijn onderzoek als fundament, voor mijn werk bij Bureau Lente, de training ‘de PeerfeedbackMaster’ ontwikkeld. Deze training biedt docenten handvatten om hun peerfeedbackproces zo effectief mogelijk in te zetten. In de training maken docenten een ontwerp dat direct in het eigen onderwijs is in te zetten.

Eerste resultaten

Verschillende docenten van verschillende hogescholen doen mee aan mijn onderzoek en uit de eerste resultaten die nu binnenkomen, is al te zien dat het goed inrichten van een effectief peerfeedback zijn vruchten afwerpt en studenten peerfeedback niet alleen meer waarderen, maar zich ook hebben verbeterd in bijvoorbeeld kritisch denken en het inzetten van sociale vaardigheden. Ook de deelnemende docenten zijn heel positief over hun nieuwe peerfeedbackproces en merken dat studenten niet alleen beter worden in peerfeedback geven en ontvangen, maar ook dat de kwaliteit van hun werk enorm verbeterd.

Het is zo leuk om te zien dat iets wat ik zelf vanuit mijn onderzoek ontwikkeld heb, zo positief ontvangen wordt door docenten én studenten!

Wat kun je verwachten als PeerfeedbackMaster in spe:

Vaardigheden voor peerfeedback: je leert strategieën voor het inrichten van een effectief peerfeedbackproces, en je ontvangt praktische tips en tools om peerfeedback in je onderwijspraktijk te integreren.

Interactieve sessies: je werkt en spart samen met collega’s om peerfeedback in de praktijk van de opleiding te brengen.

Onderzoeksgedreven benadering: onze training is gebaseerd op de nieuwste wetenschappelijke inzichten en best practices.

Omarming van peerfeedback: de training geeft daarbij niet alleen handvatten, maar helpt ook om een cultuur te creëren waarin peerfeedback wordt omarmd.

Mijn onderzoek loopt nog het gehele schooljaar, dus de meeste resultaten moeten nog binnenkomen, maar ik verwacht dat ook deze veelal positief zullen zijn. Ik hou jullie op de hoogte!

Wij zoeken mensen die het mbo en hbo willen helpen talenten tot bloei te laten komen! 

Bij Bureau Lente zijn we ervan overtuigd dat goed en toegankelijk onderwijs een basisvoorwaarde is om het talent van jonge mensen tot bloei te laten komen. Daarom zetten wij ons elke dag met hart en ziel in om professionals in het onderwijs te ondersteunen in hun ambitie studenten zo goed mogelijk op te leiden en zich te laten ontwikkelen tot volwassen vakmensen.

Wij zijn onderwijskundigen, trainers en adviseurs en gespecialiseerd op het gebied van toetsing en examinering in met name mbo en hbo. Een breed en gevarieerd werkveld; dynamisch, afwisselend en uitdagend.

Never a dull moment. Wij komen over de vloer bij mbo’s en hbo’s in heel Nederland. Van Groningen tot en met Vlissingen en van Den Helder tot en met Maastricht. 

Steeds wisselende leuke, dankbare, uitdagende en inhoudelijke projecten, met de leukste en meest gedreven klantcontacten die je je kunt wensen.

Want wát is nou leuker dan andere mensen beter maken in hun werk? En talenten te laten bloeien? En hoe leuk is het om te werken met een compact en professioneel team en in een stimulerende en enthousiasmerende werkomgeving? Soms op kantoor, soms thuis, en natuurlijk vaak bij onze klanten.

Inmiddels werken we voor zo’n veertig van de leukste en beste onderwijsorganisaties van Nederland, in mbo en hbo.

Vragen we dan heel veel van je?

Nou, vooral enthousiasme, gedrevenheid en een gedeelde visie op onderwijs en onderwijsontwikkeling. Daarnaast is ervaring natuurlijk altijd mooi meegenomen. Bijvoorbeeld als trainer van groepen, of als onderwijskundige in de begeleiding van teams.

Ook voor startende trainers en onderwijskundigen
Ook voor net startende onderwijskundigen hebben we plaats, zeker als ze het in zich hebben om uit te groeien tot de best denkbare trainers en adviseurs op het gebied van onderwijs, toetsen en examineren! Mensen die goed kunnen luisteren naar de vragen van de klant en die vragen dan kunnen omzetten in een training of begeleidingstraject op maat. Want wij geloven in maatwerk. En daarom geloven onze klanten in ons. 

Solliciteren?
Herken je je in het geschetste beeld? Word je ook enthousiast waar wij enthousiast van worden? Dan moeten we vooral een keer samen koffiedrinken.

Kun je meteen ons toffe kantoor in Culemborg eens zien! Mail ons een korte video-pitch waarin je kort aangeeft wie je bent en waarom deze vacature je aanspreekt. Voor vragen over de inhoud van de vacature kun je ook altijd even telefonisch of per mail contact opnemen met Jeanne Hup (0628918797)

Omarm de speelse geest

De kracht van het spel bij de implementatie van een onderwijs- en toetsvisie

Met verschillende docententeams ontwikkelen wij regelmatig nieuwe onderwijs– en toetsvisies. Bij het ontwikkelen van een visie, is het van groot belang dat de visie breed gedragen wordt en dat de inhoud voor een groot deel ontstaat door de input van docenten, diegenen die de onderwijs- en toetsvisie ook gaan uitvoeren. Toch horen wij ook andere verhalen: niets is zo demotiverend als een over de schutting gegooide onderwijs- of toetsvisie met in de mail de boodschap: ‘Dit is vanaf nu onze visie, pas het toe in je eigen onderwijs en laat het maar weten als je nog vragen over de visie hebt’. En toch zien we dat nog wel regelmatig voorbijkomen. Dat kan veel beter en vooral: veel leuker en speelser!

Internaliseren van een visie

Het lezen van een visie is één ding, maar het internaliseren ervan is een hele andere uitdaging. Om bij deze uitdaging te helpen, spelen wij graag met docententeams het Grote Bureau Lente Visie Spel: een kwartetspel waarin belangrijke elementen van de visie deels zijn uitgewerkt en deels door de spelers zelf kunnen worden ingevuld. De onderwijs- of toetsvisie wordt in grof concept door een groepje docenten (en Bureau Lente als projectbegeleider) ontwikkeld en het idee is dat dit grove concept bij docenten terecht komt zodat zij er niet alleen feedback en input op kunnen geven, maar ook aan de inhoud kunnen bijdragen. Het betrekken van het gehele docententeam doen wij dus met ons Grote Bureau Lente Visie Spel dat voor ieder docententeam volledig op maat is gemaakt. Met dit spel wordt het mogelijk complexe (en minder complexe) elementen uit de visie met elkaar te delen en ideeën uit te wisselen om die visie ook werkelijk in het eigen onderwijs of de eigen toetsing te implementeren.

Spel is brandstof voor ons lerende brein – leren gebeurt door te spelen. En spelen is bij uitstek geschikt om complexe problemen te bespreken en op te lossen. En het implementeren van visies, dat hoort wel bij de ‘complexere problemen’ 😊

Een voorbeeld uit een onderwijsvisie:de (concept)onderwijsvisie benadrukt dat goede feedback van essentieel belang is en dat alle docenten daarom superdupergoed feedback moeten geven. Dat feedback belangrijk is, staat als een paal boven water, maar de concrete invulling en toepassing hiervan in het onderwijs, blijft vaak in nevelen gehuld. In het Grote Bureau Lente Visie Spel is daarom ‘Feedback’ als een van de kwartetsetjes opgenomen en zijn er vier kaarten te verzamelen die allemaal iets zeggen over effectieve feedback. Elk setje kaarten beschrijft verschillende manieren om feedback effectief in te richten, met daarbij concrete voorbeelden die docenten direct in hun eigen lessen in kunnen zetten. Wie een kwartetkaart bemachtigt, bedenkt met het kwartetteam nog een praktisch voorbeeld.

En dan een voorbeeld uit een toetsvisie: de (concept)toetsvisie geeft, aansluitend op de onderwijsvisie van de opleiding, aan dat het belangrijk is dat studenten creatief zijn. Creativiteit en toetsing klinkt sommigen in de oren als een tegenstelling, maar dat hoeft niet zo te zijn. Maar je moet wel met elkaar bedenken hoe toetsing dan creativiteit uit kan lokken, en dat zie je juist vaak weer niet in de visie terug: HOE DAN? ‘Creativiteit’ is daarom een van de kwartetsets. De set bestaat uit vier concrete voorbeelden hoe creativiteit door toetsing bevorderd kan worden. En bij iedere kaart bedenkt het team weer zelf een concreet voorbeeld.

De meest indrukwekkende, waardevolle, creatieve, praktische voorbeelden worden opgenomen in de visie, om zo ook een breder draagvlak voor de visie te creëren.

Deze speelse aanpak stimuleert inhoudelijke discussies en prikkelt de creatieve geest om nog meer praktische ideeën te genereren. En uit eigen ervaring weten we dat dit werkt! Spelen lokt een onderzoekende en nieuwsgierige houding en een playful mind uit en door te spelen begint het brein te verdiepen en relaties te leggen. In een omgeving waar ruimte is voor nieuwsgierigheid en het verkennen van onontdekte mogelijkheden, ontwikkelen docenten niet alleen hun vaardigheden, maar ook een dieper begrip van bepaalde concepten. Door de speelruimte te omarmen, boren we de creativiteit aan die nodig is om de uitdagingen van het (nieuw te implementeren) onderwijs en toetsing aan te gaan. Daarom omarmen wij de speelse geest als een waardevolle bondgenoot om toetsing en onderwijs nog verder te verbeteren!

Symposium Valideren #LLO

Op 22 november  waren Jeanne en ik bij het ‘Symposium Valideren #LLO’ over hoe je leer- en werkervaring moet waarderen. Een zeer leerzame dag over verschillende manieren van valideren en de laatste ontwikkelingen rondom het verzilveren van leer- en werkervaring. Want LLO is hot!

Om het makkelijker te maken tijdens je werkende leven te blijven leren, krijgen reguliere mbo’s, hbo’s en universiteiten nu meer mogelijkheden ook (delen) van opleidingen en trainingen aan te bieden. Zo kunnen zowel publieke als private opleiders in de groeiende vraag naar om- en bijscholing voorzien. Er kan al veel en sommige mbo-scholen zijn hierin al actief. Hiervoor is door de samenwerkende ministeries een Onderwijsagenda met zeven maatregelen opgesteld.

Mijn dag startte bij de workshop van het Dulon College: ROC A12: Valideren in de praktijk.
ROC A12 maatschappelijke zorg geeft met het startportfolio een impuls aan het niet onnodig en flexibel studeren van LLO’ers en liet deelnemers in deze workshop ervaren hoe dat in de praktijk uitwerkt.  

Vervolgens vertelde Jos Sanders, aan de HAN lector Leren tijdens de Beroepsloopbaan over zijn onderzoek naar de vraag hoe we een leven lang ontwikkelen voor iedereen iets vanzelfsprekends maken. Hoe kunnen het bestrijden van leervrees en de transitie naar een skills-based arbeidsmarkt daaraan bijdragen, en wat betekent dit voor scholen?

Ook interessant waren de inzichten over ‘Dialogisch Valideren’.  Dialogisch valideren kan het beste worden omschreven als het leerwegonafhankelijk beoordelen van persoonlijke leerervaringen en het adviseren over verder leren in een passende vorm, met gewenste inhoud en gericht op de persoonlijke leerbehoefte.
Dialogisch valideren is een van de dragende pijlers onder de innovatieve aanpak voor het MBO van de toekomst: MBOin2030. Op de website vind je ook een mooie praatplaat die over valideren gaat binnen het thema #LLO.

Conclusie
Een heel nuttig congres. Immers, nog steeds blijven de kwaliteitseisen rondom toetsing en examinering behouden als het gaat om validiteit, betrouwbaarheid en transparantie. De waardering van het leren, competenties, vaardigheden en kennis wordt innovatief gevalideerd. Het doet recht aan flexibel studeren, niet onnodig studeren en draagt bij aan LLO.

En zo heeft deze dag ook weer bijgedragen aan mijn eigen Leven Lang Ontwikkelen.

En voor wie het niet gelooft: m’n button bewijst het! 😉

‘Examencommissies hbo meer bezig met ChatGPT dan mbo’

Examencommissies in mbo en hbo gaan geleidelijk meer op elkaar lijken, zo blijkt uit ‘De Staat van de Examencommissie 2023’. Onder die naam heeft Bureau Lente 33 examencommissies uit hbo en mbo gevraagd naar hun manier van werken, samenstelling, werkdruk, taken en uitdagingen. Dit onderzoek is een vervolg op eerder onderzoek uit 2021.

ChatGPT
Wellicht de meest opvallende uitkomst betreft de omgang met ChatGPT. Maar liefst 85% van de ondervraagde examencommissies in het mbo geeft aan geen officieel beleid te hebben. Bij het hbo heeft de meerderheid wel een beleid en 23% van de scholen staat het gebruik van ChatGPT toe of moedigt het zelfs aan. “De reden dat het hbo meer beleid heeft ten aanzien van ChatGPT dan het mbo, heeft wellicht te maken met het feit dat het hbo meer schriftelijke werkstukken kent. Maar dat 85% van de examencommissies aangeeft nog helemaal geen beleid zegt te hebben, verbaast ons wel”, zegt Monique Bulle van Bureau Lente.

Stand van zaken ‘Anders Verantwoorden’ in mbo
Een andere opvallende uitkomst betreft de omgang met ‘Anders Verantwoorden’ in het mbo. Met betrekking tot dit Anders Verantwoorden geeft 15% van de examencommissies in het mbo aan deze manier van beoordelen al te hebben ingevoerd. Nog eens 50% is op dit moment aan het inventariseren. 25% is er niet mee bezig en nog eens 10% ziet het als ongeschikt of irrelevant voor de eigen situatie. “De invoering van de mogelijkheid tot anders verantwoorden is relatief recent en we zien zelf ook dat veel scholen ernaar kijken of mee bezig zijn. Deze uitkomsten bevestigen dit”, zegt Jeanne Hup van Bureau Lente.

Samenstelling
In totaal hebben 33 examencommissies aan de inventarisatie deelgenomen,13 uit het hbo en 20 uit het mbo. De gemiddelde examencommissie in het hbo telt 5,4 leden terwijl dit in het mbo op 9,3 ligt. Voor beide sectoren geldt dat de verdeling man/vrouw hetzelfde is: 58% vrouw en 42% man, hetgeen een lichte toename van het percentage vrouwen betekent ten opzichte van twee jaar eerder. De gemiddelde leeftijd is eveneens identiek in mbo en hbo: 49 jaar. Iets hoger dan bij de vorige peiling.

Binnen het hbo is 78% van de examencommissie ook docent, in het mbo is dat 52%. Vrijwel elke examencommissie kent 1 of meer externe leden en in totaal is 20% van alle examencommissieleden extern lid.

Werklast
Ofschoon de gemiddelde maandelijkse vergadertijd van 7,76 uur in het mbo duidelijk hoger is dan de 5,46 uur van het hbo, is dit – omgerekend per student – juist omgekeerd, met voor elke 100 studenten 0,56 uur vergadertijd in het hbo en 0,28 uur in het mbo.

Wanneer het aantal leden van de examencommissie wordt afgezet tegen het aantal studenten, zien we in het hbo 0,55 commissieleden per 100 studenten, tegenover 0,34 voor het mbo. In termen van het aantal FTE’s per 1000 studenten zijn de beiden groepen nagenoeg gelijk, met 0,64 FTE per 1000 studenten.

Door het grote verschil in het gemiddelde aantal opleidingen per instelling – in het hbo 2 en in het mbo 29 – valt het aantal commissieleden per opleiding wel weer hoger uit voor het hbo, nl 1,5 lid per opleiding tegen slechts 0,32 in het mbo.  

Bij het hbo gaat het om gemiddeld 973 studenten, verdeeld over 2 opleidingen met jaarlijks 233 diplomabesluiten, terwijl deze cijfers in het mbo uitkomen op 2744 studenten, 29 opleidingen en jaarlijks 728 diplomabesluiten.

Tijd te kort
Opvallend is dat de overgrote meerderheid van alle examencommissies aangeeft taken te hebben die zij door tijdgebrek niet kunnen doen. In het hbo is er zelfs geen enkele commissie die voldoende tijd zegt te hebben. “In het algemeen is het helder dat examencommissies ervaren dat zij onvoldoende tijd te hebben om alles zo uit te voeren zoals ze dat eigenlijk zouden willen”, aldus Jeanne Hup.

De examencommissies is ook gevraagd de vier taken te selecteren waar ze het merendeel van hun tijd aan besteden. De top twee was in alle examencommissies: ‘kwaliteitsborging afname en beoordeling’ en het ‘behandelen van verzoeken, uitzonderingen en vrijstellingen’. Daarnaast werd in het hbo het behandelen van klachten en bezwaren door 40% van de commissies genoemd.

‘Ofschoon de steekproefgrootte te beperkt is om verstrekkende conclusies aan te verbinden, denken we dat deze momentopname opnieuw een behoorlijk beeld geeft van de verschillen en overeenkomsten tussen examencommissies in het mbo en hbo en de uitdagingen waar zij voor staan. Trends zijn natuurlijk nog niet goed zichtbaar, maar in de groeiende acceptatie van ChatGPT en het Anders Verantwoorden, zien we toch wel dat het werk van examencommissies voortdurend blijft veranderen’, zegt Monique Bulle. Voor meer informatie zie onze infographic.

Disclaimer: met een steekproefgrootte van 33 zijn de resultaten slechts indicatief en niet representatief voor alle examencommissies in hbo en mbo.