BKE-Direct bij hogeschool KPZ: de waarde van samenwerkend leren

Ons BKE-Direct traject heeft sterke overeenkomsten met netwerkleren/samenwerkend leren. We moedigen in dit traject docenten aan om leerteams te organiseren en in deze teams kunnen docenten elkaars sociaal kapitaal leren kennen, laagdrempelig met elkaar samenwerken en van elkaar leren. Zulke leerteams zijn een krachtig middel voor het bevorderen van leren, innovatie en transitie (De Jong & Vermeulen, 2022).

In de leerteams werken de docenten aan hun eigen toetsen en worden al gedurende deze werkzaamheden beoordeeld en gecertificeerd. Zo worden de docenten aantoonbaar BKE-toetsbekwaam op de BKE-kwaliteitseisen terwijl ze tegelijkertijd een toets ontwikkelen die inzetbaar is in hun eigen professionele praktijk.

Na een gezamenlijke start werken de deelnemers gedurende vier dagen aan een eigen toets in hun leerteams. Een leerteam bestaat uit door de docenten zelf geformeerde groepjes collega’s die met elkaar kunnen overleggen en sparren over de toetsen. Er wordt dus niet individueel, maar sámen gewerkt aan toetskwaliteit, hetgeen de (toets)professionaliteit binnen een organisatie verhoogt (Vaessen, 2014).

Om de opgedane kennis en vaardigheid uit de training nog steviger te verduurzamen, wordt BKE-Direct afgesloten met een kennisdeling waarin de docenten thema’s rondom de toetscyclus en hun eigen toets met elkaar en met andere belanghebbenden delen.

BKE-Direct bij hogeschool KPZ

Bij hogeschool KPZ, hebben docenten onlangs succesvol de BKE-Direct training doorlopen. Om de waarde van dit BKE-traject in kaart te brengen, spraken wij met Wendy Goosen, docent bij de pabo. Wij namen met haar een waardecreatieinterview af. Met deze interviewvorm is het mogelijk in kaart te brengen wat de waarde van samenwerkend/netwerkleren voor een organisatie is (Vrieling-Tuenter et al., 2022).

Daarnaast hebben we haar gevraagd wat de waarde is om tijdens de training zowel begeleid als beoordeeld te worden. “Ik werk bijna drie jaar bij KPZ. Het eerste jaar heb ik de BKE bij een andere organisatie gevolgd, maar toen is het – onder meer door corona – niet gelukt de BKE af te ronden. Omdat de toen gekozen vorm voor meerdere collega’s niet goed werkte, is KPZ  op zoek gegaan naar een andere manier om het BKE-traject af te leggen. Bureau Lente’s BKE-Direct kwam toen al snel in beeld.”

De waarde van beoordelen tijdens het proces
“Bij de eerdere BKE-training merkte ik dat er veel meer sprake was van het zenden van een standaardverhaal, waarna we buiten de cursus om individueel aan de slag moesten. Dat kan nuttig zijn, maar het was voor mij te veel herhaling. In dit BKE-Direct traject ga je direct, op de eerste bijeenkomst aan de slag met je eigen toets.”

“Het was heel prettig om tegelijkertijd beoordeeld en begeleid te worden. Hierdoor sloot je gedurende de cursus verschillende onderdelen van de toetscyclus af en kon je door naar een volgend aspect. Wij zitten natuurlijk met de pabo ook in het onderwijs en ik denk dat deze manier prima doorvertaald kan worden naar onze studenten en hoe zij dit weer zouden kunnen doen met hun leerlingen. Het was heel prettig en overzichtelijk en zo sloot je dus steeds een fase van de toetscyclus af.”

De waarde van samenwerking met andere collega’s in een netwerk
“In de groep werk je samen met de andere collega’s. We hadden wel allemaal verschillende vakken, maar dat is ook de kracht van dit traject. Je krijgt zo een veel bredere kijk op de zaken die spelen. Voor de lunchpauze kregen we informatie in afwisseling met allemaal opdrachten die we tussentijds maakten. Na de lunchpauze kregen we werktijd waarbij we gewoon echt zelf aan het werk gingen. Dan is er dus ook geen werk buiten de cursus om. Tegelijkertijd kregen we direct feedback, zodat we bij elke hobbel snel verder konden.”

De waarde van deze trainingsvorm
“Wat me erg goed beviel is dat het zo praktisch is en dat je de toets die je nodig hebt daarna ook gelijk kunt gebruiken. Vaak is dit een taak die al langer op je agenda stond, maar waar je in de hectiek van de alledaagse bezigheden te weinig tijd voor hebt. En nu moet je wel. Je hebt daarmee de tijd om na te denken over bepaalde zaken die ook gelijk houtsnijden, omdat je ze aangereikt krijgt in de cursus. Je kan door deze manier van werken je vak goed neerzetten in die toetsing.”

Gemeenschappelijke waarde
“BKE-Direct sluit goed aan op onze eigen visie op het onderwijs. In de praktijk merk je dat je vaak te snel wilt gaan en vergeet om steeds even goed te kijken waar we de studenten uiteindelijk willen hebben. Dat hebben we in BKE-direct wel gedaan. We weten nu collectief weer de juiste stappen te zetten en kunnen elkaar daar nu ook scherp in houden. Die verdiepingsslag is ook echt gemaakt.  Ik hoor constant om me heen dat collega’s zeggen ‘ik heb na het volgen van de BKE nog dit en dit aangepast’. Het leeft heel erg op die manier.”

“Een van de uitkomsten van de training is ook dat ik me weer bewust ben van de basisvraag: wat willen we nu echt? Ik hoor mezelf dat nu ook steeds tegen studenten zeggen: ‘je geeft les aan leerlingen, maar stel je jezelf ook de vraag waarom doe ik dit, wat wil je dat ze kunnen als ze zo het lokaal uitlopen’, Ik ben daar veel scherper op geworden.”

De waarde van kennisdeling
“Vooral het samenwerkende element is een grote kracht van BKE-Direct, want daardoor zet je volgens mij iedereen ‘aan’. Daarom vond ik ook de kennisdeling heel sterk. Eerst voelde dat voor ons wat ongemakkelijk, omdat we ook andere mensen moesten uitnodigen. Maar het doet zoveel, want je laat eigenlijk in een notendop zien wat je allemaal hebt geleerd en hoe je dit kan toepassen. Het gaat dan ook verder leven in de school, als een olievlek die uitbreidt. Ik ben ook bij de andere BKE-groep voor de kennisdeling uitgenodigd, en dat maakt dat je van elkaar weet waar je mee bezig bent en dat je allemaal steeds meer met de neus dezelfde kant op gaat. Dat is veel belangrijker dan dat je een individueel verslag maakt, en geen idee hebt wat de anderen hebben gedaan.”

Bronnen

  • De Jong, F., F & Vermeulen M. (2022). Leren in psychologisch perspectief TvOO (1), 71-78
  • Vaessen, M., Van Den Beemt, A., & De Laat, M. (2014). Networked professional learning: relating the   formal and the informal. Frontline Learning Research2(2), 56–71.  https://doi.org/10.14786/flr.v2i2.92
  • Vrieling-Teunter, E., Vreugd, L. de, Nijland, F., Bakx, A. & Vermeulen, M. (artikel nog niet ter perse). Facilitating professional development in Teacher Learning Groups: Development and validation of the ‘Value Creation Questionnaire’. Open Universiteit.