De kracht van het spel bij de implementatie van een onderwijs- en toetsvisie
Met verschillende docententeams ontwikkelen wij regelmatig nieuwe onderwijs– en toetsvisies. Bij het ontwikkelen van een visie, is het van groot belang dat de visie breed gedragen wordt en dat de inhoud voor een groot deel ontstaat door de input van docenten, diegenen die de onderwijs- en toetsvisie ook gaan uitvoeren. Toch horen wij ook andere verhalen: niets is zo demotiverend als een over de schutting gegooide onderwijs- of toetsvisie met in de mail de boodschap: ‘Dit is vanaf nu onze visie, pas het toe in je eigen onderwijs en laat het maar weten als je nog vragen over de visie hebt’. En toch zien we dat nog wel regelmatig voorbijkomen. Dat kan veel beter en vooral: veel leuker en speelser!
Internaliseren van een visie
Het lezen van een visie is één ding, maar het internaliseren ervan is een hele andere uitdaging. Om bij deze uitdaging te helpen, spelen wij graag met docententeams het Grote Bureau Lente Visie Spel: een kwartetspel waarin belangrijke elementen van de visie deels zijn uitgewerkt en deels door de spelers zelf kunnen worden ingevuld. De onderwijs- of toetsvisie wordt in grof concept door een groepje docenten (en Bureau Lente als projectbegeleider) ontwikkeld en het idee is dat dit grove concept bij docenten terecht komt zodat zij er niet alleen feedback en input op kunnen geven, maar ook aan de inhoud kunnen bijdragen. Het betrekken van het gehele docententeam doen wij dus met ons Grote Bureau Lente Visie Spel dat voor ieder docententeam volledig op maat is gemaakt. Met dit spel wordt het mogelijk complexe (en minder complexe) elementen uit de visie met elkaar te delen en ideeën uit te wisselen om die visie ook werkelijk in het eigen onderwijs of de eigen toetsing te implementeren.
Spel is brandstof voor ons lerende brein – leren gebeurt door te spelen. En spelen is bij uitstek geschikt om complexe problemen te bespreken en op te lossen. En het implementeren van visies, dat hoort wel bij de ‘complexere problemen’ 😊
Een voorbeeld uit een onderwijsvisie:de (concept)onderwijsvisie benadrukt dat goede feedback van essentieel belang is en dat alle docenten daarom superdupergoed feedback moeten geven. Dat feedback belangrijk is, staat als een paal boven water, maar de concrete invulling en toepassing hiervan in het onderwijs, blijft vaak in nevelen gehuld. In het Grote Bureau Lente Visie Spel is daarom ‘Feedback’ als een van de kwartetsetjes opgenomen en zijn er vier kaarten te verzamelen die allemaal iets zeggen over effectieve feedback. Elk setje kaarten beschrijft verschillende manieren om feedback effectief in te richten, met daarbij concrete voorbeelden die docenten direct in hun eigen lessen in kunnen zetten. Wie een kwartetkaart bemachtigt, bedenkt met het kwartetteam nog een praktisch voorbeeld.
En dan een voorbeeld uit een toetsvisie: de (concept)toetsvisie geeft, aansluitend op de onderwijsvisie van de opleiding, aan dat het belangrijk is dat studenten creatief zijn. Creativiteit en toetsing klinkt sommigen in de oren als een tegenstelling, maar dat hoeft niet zo te zijn. Maar je moet wel met elkaar bedenken hoe toetsing dan creativiteit uit kan lokken, en dat zie je juist vaak weer niet in de visie terug: HOE DAN? ‘Creativiteit’ is daarom een van de kwartetsets. De set bestaat uit vier concrete voorbeelden hoe creativiteit door toetsing bevorderd kan worden. En bij iedere kaart bedenkt het team weer zelf een concreet voorbeeld.
De meest indrukwekkende, waardevolle, creatieve, praktische voorbeelden worden opgenomen in de visie, om zo ook een breder draagvlak voor de visie te creëren.
Deze speelse aanpak stimuleert inhoudelijke discussies en prikkelt de creatieve geest om nog meer praktische ideeën te genereren. En uit eigen ervaring weten we dat dit werkt! Spelen lokt een onderzoekende en nieuwsgierige houding en een playful mind uit en door te spelen begint het brein te verdiepen en relaties te leggen. In een omgeving waar ruimte is voor nieuwsgierigheid en het verkennen van onontdekte mogelijkheden, ontwikkelen docenten niet alleen hun vaardigheden, maar ook een dieper begrip van bepaalde concepten. Door de speelruimte te omarmen, boren we de creativiteit aan die nodig is om de uitdagingen van het (nieuw te implementeren) onderwijs en toetsing aan te gaan. Daarom omarmen wij de speelse geest als een waardevolle bondgenoot om toetsing en onderwijs nog verder te verbeteren!
